Nee leren zeggen

Hoe doe je dat?

Het is normaal dat we af en toe een beroep op elkaar doen. Dit kan gaan om kleine of grote dingen en dingen die veel of weinig tijd kosten. Dit kunnen vragen zijn van collega’s, leidinggevenden, buren, vrienden, familie, noem maar op. Het is vaak leuk om anderen te helpen en waarschijnlijk krijg je er veel voldoening van. Het wordt echter een probleem wanneer je zoveel met anderen bezig bent dat dit ten koste gaat van jezelf.

Mensen die geen ‘nee’ kunnen zeggen hebben vaak het gevoel dat zij op ieder verzoek of vraag van anderen ‘ja’ moeten zeggen. Dit lijkt een open deur maar zo simpel is het niet. Er gaat namelijk een hele wereld onder schuil. Misschien lijkt het alsof mensen die altijd ‘ja’ zeggen niemand teleur willen stellen of graag aardig gevonden willen worden. Dit is waar maar tegelijkertijd gaat dit gevoel veel dieper.

‘Nee’ zeggen raakt namelijk een basisangst: de angst om verstoten te worden door de groep. En alhoewel we tegenwoordig veel individualistischer leven dragen we deze angst nog steeds met ons mee. Vroeger was het namelijk van essentieel belang om bij een groep te horen. Dit zorgde namelijk voor je overleving. Werd je verstoten door de groep waarin je leefde dan werd je overlevingskans een stuk kleiner. Vandaar dat er constant een onbewust mechanisme aan het werk is die ervoor zorgt dat we niet afgewezen worden of dat wij zelf niemand afwijzen. Bij de een is dit mechanisme sterker dan bij de ander. ‘Nee’ zeggen betekent dus het verstoten van iemand anders met het risico om zelf verstoten te worden. En dat vinden we onbewust doodeng. Daarom is ‘nee’ zeggen voor sommigen dus hartstikke moeilijk.

‘Waarom zeg je altijd ‘ja’ tegen de wensen van anderen?’

Wat levert het op?

Mensen die vaker ‘nee’ willen leren zeggen lopen over het algemeen tegen hetzelfde probleem aan: ze zeggen zo vaak ‘ja’ tegen de wensen van anderen dat ze geen tijd voor zichzelf over houden. Hun wereld draait als het ware meer om de ander dan om zichzelf, om maar niet verstoten te worden. Er kunnen daarbij klachten ontstaan zoals vermoeidheid, besluitloosheid, teleurstelling of zelfs een burn-out. Het is goed om, mocht je bovenstaande herkennen, bij jezelf na te gaan waarom je meer met anderen dan met jezelf bezig bent. Waarom zeg je altijd ‘ja’ tegen de wensen van anderen? En misschien nog wel belangrijker: waarom durf je geen nee te zeggen? Welke overtuiging zit hierachter? Waarom doe je dit?

Leer daarnaast reëel te kijken naar de situatie. Vaak denk je van tevoren al ‘als ik nee zeg, zal hij/zij vast teleurgesteld zijn.’ Is dat echt zo? Of zou hij of zij het begrijpen als je uitlegt waarom je nee zegt? De ander zal ongetwijfeld iemand anders vinden die hem of haar kan helpen. Door op een realistische wijze naar de situatie te kijken zul je ontdekken dat dingen minder erg zijn dan ze lijken.

Balans vinden

Wanneer je meer ‘nee’ wilt leren zeggen is het belangrijk om een goede middenmaat te vinden. Het is nergens voor nodig om alles te weigeren maar af en toe ‘nee’ zeggen is helemaal niet verkeerd. Het geeft meer grip in je leven en je hebt meer controle over jezelf zonder dat je telkens met anderen rekening moet houden. Je zult hierdoor minder gestresst raken en meer plezier krijgen in de dingen die je doet.

‘Wanneer je meer ‘nee’ wilt leren zeggen is het belangrijk om een goede middenmaat te vinden’

Echter, ‘nee’ zeggen is voor veel mensen moeilijk. Het is dan ook belangrijk om hiermee te oefenen. Je kunt bijvoorbeeld proberen om meer duidelijkheid in je leven te krijgen door een lijst te maken van alles wat je sowieso al moet. Zet hierin alles, zoals schoonmaakklusjes in huis, taken op het werk en dingen die je graag in je vrije tijd wilt doen. Vaak blijkt dat je veel minder vrije tijd hebt dan je daadwerkelijk dacht. Als iemand je iets vraagt, kun je met een lijst gemakkelijker nagaan of je er wel tijd voor hebt. Je kunt er ook voor kiezen om te antwoorden met ‘Mag ik daar even over nadenken?’ Gun jezelf de tijd om alles op een rij te zetten: wil je het wel en heb je er wel de tijd voor? Het is vaak beter om iets langer na te denken voordat je ‘ja’ of ‘nee’. Zo stel je niemand teleur, kan je even goed bij jezelf nagaan wat je echt belangrijk vindt en houd je de opties nog even open.

Meer tijd voor jezelf vrijmaken

Meer tijd voor jezelf vrijmaken is daarnaast ook een goed idee. Wees je bijvoorbeeld bewust van hoe vaak je je mobiele telefoon gebruikt of op social media zit. Plan iedere dag momenten waarop je je telefoon weglegt zodat je niet gestoord kan worden en zelf ook niet in de verleiding kan komen om afgeleid te raken door je telefoon. Ga iets doen waarbij je echt even contact kan maken met jezelf. Dit kan bijvoorbeeld een wandeling zijn, een boek lezen, meditatie of gewoon even met een kopje thee uit het raam staren. Mocht je hier weerstand voor voelen, ga dan eens bij jezelf na: moet je echt altijd bereikbaar en beschikbaar zijn voor anderen? Wat gebeurt er als je dat even niet bent? Kan je het ongemakkelijke gevoel dat er in het begin bijhoort accepteren zonder weer naar de telefoon te grijpen?

Wat je simpelweg ook kan doen is aangeven aan mensen dat je tijd voor jezelf nodig hebt. Wees hierin open en eerlijk ondanks dat het misschien kwetsbaar kan voelen. Als je eerlijk bent zullen mensen dit begrijpen en in de toekomst hier zelfs rekening mee houden, waardoor ze je minder snel opzadelen met dingen waar je eigenlijk niet op zit te wachten.

Wil je jezelf verder persoonlijk ontwikkelen? Dan is het volgen van de workshop De Kracht van NLP een mooie stap. Klik hier voor informatie over deze training.