We zitten in een kooi, maar zien de tralies niet

Een tijdje geleden had ik het met vrienden over de dierentuin. Een van hen is overtuigd veganist en vindt alle vormen van dierenleed dus uiterst vervelend. De dierentuin valt daar wat haar betreft ook onder. Dieren zitten opgesloten in een kooi of in een te kleine leefomgeving en worden afgesloten van hun natuurlijk instincten, aldus haar pleidooi.

Iemand gaf als reactie dat het waarschijnlijk wel meevalt met het leed van deze dieren. Ze worden vaak goed verzorgd en krijgen genoeg aandacht en genoeg te eten. Bovendien zijn heel veel dieren geboren in de dierentuin. Ze weten dus niet beter. Ze kennen eigenlijk geen andere leefomgeving dan de leefomgeving in de dierentuin. Wanneer ze los zouden worden gelaten in hun natuurlijke leefomgeving, weten ze hoogstwaarschijnlijk niet eens meer hoe ze zich daar moeten gedragen. Ze zijn zo gewend geraakt aan hun gevangenschap, dat het ‘normaal’ is gaan voelen.

Toch is het eigenlijk niet normaal. Dieren horen vrij rond te lopen in de natuur en hun natuurlijke instincten te kunnen volgen. Zonder dat een dierentuin deze dieren daarin beperkt. Terwijl we het hier samen over hadden, bedacht ik mij dat het voor veel mensen eigenlijk precies hetzelfde is.

‘Het grootste gedeelte van de mensen zit in meer of mindere mate gevangen in deze denkbeeldige kooi’.’

We weten niet beter

Veel mensen groeien op in gevangenschap. En dan bedoel ik geen letterlijke kooi, zoals bij de dieren. Maar een kooi van gedachten, emoties, herinneringen, opvoedpatronen en collectief (on)bewustzijn. Het grootste gedeelte van de mensen zit in meer of mindere mate gevangen in deze denkbeeldige kooi. Maar omdat we net als de dieren in de dierentuin geboren zijn in deze kooi, zijn we er zo aan gewend geraakt, dat we denken dat dit onze natuurlijke leefomgeving is. We zien de tralies van de kooi niet eens, omdat we denken dat ze er altijd zijn geweest.

Maar hoe komen we dan aan deze ‘kooi’? Is deze er echt altijd geweest, of is het iets wat we samen hebben gecreëerd? Zijn het de gedachten, concepten en ideeën van onszelf en anderen die we net zolang serieus hebben genomen totdat ze echt zijn geworden? Het antwoord op die vraag krijg je al snel als je in het vliegtuig stapt naar een land met een totaal andere cultuur.

Zo heb ik ooit met mijn broer een rondreis door Botswana gemaakt. Nadat we een paar dagen onderweg waren in een grote jeep, dwars door het bos, over alleen maar zandweggetjes, kwamen we aan de rand van een moeras. Vanaf dat punt maakten we met een gids een tocht door het moeras in een uitgeholde boomstam van een paar uur diep de jungle in. En daar, diep in de jungle, leefde een stam die nog leefde zoals mensen een paar honderd jaar geleden leefden in het westen.

Ze hadden zelf van leem uit het moeras hutjes gebouwd, liepen praktisch naakt rond en leefden van alles wat de natuur ze daar te bieden had. Wij blanken met onze chique safarikleding en fotocamera’s voelden ons al snel een beetje belachelijk. Wij waren in elk geval net zo’n vreemde gewaarwording voor hen als zij voor ons. Het drong tot me door dat de wereld waarin wij normaal gesproken leefden voor deze mensen gewoonweg niet bestond. Hier was het niet belangrijk wat voor score je had gehaald op je Cito-toets, in wat voor auto je rijdt of in welke merkkleding je over straat gaat. Hier speelde ADHD of autisme geen rol. Hier bestond biologisch eten niet en hier had niemand ‘likes’ op Facebook. En toch waren deze mensen helemaal gelukkig. Ze maakten muziek, dansten met elkaar rond het kampvuur en keken nieuwsgierig naar de vreemde blanken met hun taupekleurige outfits.

We zitten in een kooi maar zien de tralies niet

Deze mensen hadden weliswaar ook bepaalde levensovertuigingen en zelfs een religie, maar het was allemaal zoveel simpeler dan ons dagelijkse leven. Ik hoor tijdens mijn trainingen vaak mensen zeggen dat ze het leven enorm ingewikkeld vinden. En daar hebben ze gelijk in. Voor ons is het leven soms ingewikkeld, omdat wij het (meestal onbewust) ingewikkeld hebben gemaakt. We zitten in een kooi, maar we zien de tralies niet.

Ben je niet benieuwd wat er zou gebeuren als je uit de kooi zou stappen? Zou je nog weten hoe jij je moet gedragen als je jouw vastgeroeste ideeën en overtuigingen los zou laten? Wat zou er gebeuren als je de veilige omgeving van je kooi verlaat en de wereld gaat ontdekken? Misschien weet je eerst niet eens hoe het werkt. Ben je net als de dierentuindieren vergeten hoe het voelt om helemaal vrij te zijn. Zodra je ontdekt dat de tralies niets anders zijn dan een gewoonte, kun je herontdekken wat voor vrijheid je eigenlijk hebt.

‘Wat blijft er over als je uit de kooi zou stappen?’

Langzaam maar zeker ontdek je dan de wereld buiten jouw zelfgecreëerde kooi. Af en toe kijk je nog achterom en zie je jouw bekende omgeving die nog gevangen zit in de kooi van je oude denkbeelden. Maar al snel proef je de smaak van vrijheid en lonkt het avontuur om meer te ontdekken van die oneindige grote wereld. Je laat de kooi definitief achter je en gaat op reis, de vrijheid tegemoet.

Voor mij symboliseert bovenstaande metafoor het pad van persoonlijke ontwikkeling. Of je nu een NLP Practitioner opleiding volgt, leert mediteren of dit artikel leest, als het bovenstaande je aanspreekt ben je eigenlijk al onderweg om jouw potentiële vrijheid te herontdekken.

Over Robin Stevens

Robin Stevens organiseert sinds 2007 NLP opleidingen en trainingen in persoonlijke ontwikkeling. Hij publiceerde in 2017 de bestseller: De kracht van NLP. Interviews en columns van Robin verschenen onder andere in: LINDA, JM Ouders, TV West, Managementboek en diverse lokale media